Üniversiteli olma yollarından biri merkezi yerleştirme ise diğeri de özel yetenek sınavları. Adaylar hem merkezi yerleştirmeye katılmak için tercih yapabilir hem de özel yetenek sınavlarına girebilir. Hangi bölümde okuyacağına da daha sonra karar verebilir.

Yükseköğretim kurumlarına iki yolla öğrenci alınıyor. Bunlardan biri tercih süreci dün başlayan merkezi yerleştirme. Bu yerleştirmede adaylar başarı sıralarını kullanarak, 24 bölümden oluşan bir tercih listesi hazırlıyor ve bunu ÖSYM'ye yolluyor. ÖSYM, kontenjan ve adayların tercihlerini dikkate alarak puan üstünlüğüne göre adayları yükseköğretim programlarına yerleştiriyor. Bunun adına merkezi yerleştirme deniliyor.

Yükseköğretim kurumlarına öğrenci almanın ikinci yolunu ise özel yetenek sınavları oluşturuyor. Yükseköğretim kurumları sanat ve spor alanlarında olmak üzere bazı programlara "özel yetenek" sınavı ile öğrenci alıyor. Bu sınavları kurumlar kendileri düzenliyor ve öğrencilerin yerleştirmelerini de kendileri yapıyor.

150 PUAN ŞARTI VAR

Özel yetenek sınavlarına başvurmanın da kuralları bulunuyor. Bunların başında TYT girerek, bu sınavın puan türünden 150 ve üzerinde puana sahip olmak geliyor. Bu sınavlara önkayıt yaptırabilmeniz için bu barajı aşmış olmanız şartı aranıyor. Bu yıla kadar özel yetenek sınavlarına 140 puan alan öğrencilerin katılma hakları vardı. Ancak 2015 Aralık ayında YÖK bir karar aldı ve YGS'nin ilk barajını 140'tan 150'ye yükseltti. Bu yüzden 2016 yılından başlayarak özel yetenek sınavlarına ancak TYT'de 150 puanı aşanlar başvurabilecek.

Ancak unutmamanız gereken noktalardan biri de üniversitelerin 150 puan şartını yükseğe çekme hakları olduğu. Üniversiteler isterlerse 150 puan barajını daha yüksek bir puan yapabilir. Bu durumda da açıklanan puanı tutturmanız gerekiyor.

ENGELLİ ÖĞRENCİYE 100 PUAN YETECEK

YÖK Genel Kurulu'nun 2014 yılında aldığı karar engelli öğrenciler için özel yetenek sınavlarına katılmalarının kolaylaştırılması oldu. Bedensel engelli, görme engelli, işitme engelli, otistik, spektrum bozukluğu gibi engelli öğrenciler için engelli olduklarını belgelediklerinde TYT puanlarından en az birinin 100 ve üzerinde olması bu programlara önkayıt yaptırmaları için yeterli. Ayrıca devlet konservatuvarlarında lise devresi mezunlarında da TYT puan şartı bulunmuyor.

Ancak özel yetenek sınavları ile öğrenci alan programlarda okumayı düşünenlerin unutmamaları gereken bir nokta var. Yurtdışı ve KKTC'deki üniversitelere özel yetenek sınavı sonuçlarına göre girdiyseniz Türkiye'deki üniversitelere yatay geçiş yapamayacağınızı da bilin.

HANGİ BÖLÜMLERE GİREBİLİRSİNİZ?

Güzel sanatlar ve mimarlık fakülteleri, devlet konservatuvarı, beden eğitimi ve spor yüksekokulu, eğitim fakülteleri özel yetenek sınavlarıyla öğrenci alıyor. İç mimarlık, görsel sanatlar, iletişim ve tasarım, sanat tasarımı, opera, modern dans, moda tasarımı, moda ve tekstil, tekstil, tiyatro, yaylı çalgılar, keman, klarnet, bale, mutfak sanatları, resim iş ile müzik öğretmenliği gibi programlara özel yetenek sınavlarına girerek yerleşebilirsiniz.

İKİSİNDEN BİRİNİ SEÇERSİNİZ

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi merkezi yerleştirmeye başvurmanız özel yetenek sınavlarına katılamayacağınız anlamına gelmiyor. İkisine de başvurabilirsiniz. Özel yetenek sınavını kazandığınız gibi merkezi yerleştirme ile de bir programa yerleştirildiğinizde içlerinden birini seçebilirsiniz.

EK YERLEŞTİRME İÇİN YENİ PROGRAM AÇILMAYACAK

TERCİH sürecinin Ağustos'ta son bulmasından sonra merkezi yerleştirme sonuçları açıklanacak. YÖK'ün açıkladığı takvime göre yerleştirme sonuçlarının açıklanmasının ardından yükseköğretim kurumlarına elektronik kayıtlar Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Bu dönemde öğrencilerin yerleştirildikleri üniversitelere gitmelerine gerek kalmayacak. Bireysel kayıtlar ise Ağustos tarihleri arasında alınacak.

İlk yerleştirme kayıtlarının tamamlanmasının ardından ise yükseköğretim kurumları boş kontenjanlarını açıklayacak. Bu kontenjanlar ilk yerleşmede dolmayan ya da dolmasına rağmen kayıt yaptırmayanlar yüzünden oluşacak. Boş kontenjanlar için tercihler ise Ağustos tarihleri arasında alınacak. Ek yerleştirmeye bir yükseköğretim kurumuna ilk merkezi yerleştirmede yerleşen adaylar katılamayacak. Bu adaylar yerleştikleri kurumlara kayıt yaptırmamış bile olsalar ek yerleştirmeye katılma haklarına sahip değiller. Ek yerleştirme kayıtları da Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek.

İLK KEZ PROGRAM AÇAMAYACAKLAR

Her yıl ek yerleştirme döneminde üniversiteler yeni programlar açıyor ve bu programlara da ek yerleştirme ile öğrenci alıyordu. Ancak YÖK, 2017- 2018 eğitim öğretim yılında ek yerleştirme için yeni program açılmaması kararı aldı. Ek yerleştirme işlemi merkezi yerleştirmenin ardından boş kalan kontenjanlara yapılacak.

PUANLARI EŞİT ADAYLAR NASIL YERLEŞTİRİLİR?

Yerleştirme sistemi ile ilgili adayların birçoğunun bilgisi bulunmuyor. Bunların başında da"Puanları eşit iki aday aynı programı tercih ederlerse nasıl yerleştirilirler?" sorusunun yanıtı geliyor. İşte bu sorunun yanıtı: Merkezi yerleştirme işleminde bir programa kesin kayıt hakkı kazananların belirlenmesinde aynı programı tercih etmiş adaylar arasından, tercihi hangi sırada olursa olsun yerleştirmede kullanılan yerleştirme puanı ve varsa ek puan toplamı büyük olan adaya öncelik tanınır. Eğer adayların yerleştirme puanları eşitse ilgili TYT YKS puanı büyük olana, bu puanları da eşitse TYT YKS puanında ağırlığı en büyük olan testin ham puanı büyük olana (ağırlığı en büyük iki test varsa bunların ham puanlarının toplamı büyük olana) öncelik verilir. Eşitlik sürdüğü takdirde söz konusu yükseköğretim programını daha üst tercihinde gösterene, eşitlik yine de sürdüğü takdirde doğum tarihi günümüze daha yakın (yaşı küçük) olana öncelik verilir.

ÖSYM'DEN 'TERCİH ROBOTU'

ÖSYM'nin, üniversite adaylarına tercihlerinde rehberlik yapması amacıyla hazırladığı "ÖSYS Tercih Robotu" internet üzerinden hizmete girdi. Aday öğrenciler, tercih robotuyla girmeyi istedikleri yükseköğretim programlarına geçen öğretim yılında yerleşilen en düşük puana karşılık gelen başarı sırasını görebilecek. Tercih robotunda adaylar ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'nda yer alan yükseköğretim programlarında üniversite adı, program adı, puan türü, programın bulunduğu şehir gibi alanlara göre arama yapabilecek.