Dünyada ortaokullardan liseye geçiş sistemi nasıl işliyor?



Millî Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Yusuf Tekin, "Uzun vadede liselere geçişlerde tamamen sınavsız mekanizma üretmiş oluruz diye düşündük ve bu yıl liselerimizin yüzde 10´unu sınavla, yüzde 90´ını da sınavsız öğrenci alan liseler olarak tanımladık." dedi.

Millî Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Yusuf Tekin, Aydın´da, düzenlenen müdürler toplantısında yaptığı konuşmada, liselere geçişte sınavsız ortam yaratmak adına bir adım atıp dünyadaki örnekleri incelediklerini belirtti. "Tüm dünyada ortaokullardan liseye geçiş ya tamamen sınavsız ya bütün liseler sınavlı ya da belli sayıda lise sınavlı, geriye kalan liseler sınavsız olarak yerleştiriyor." ifadelerini kullanan Tekin, bakanlığın bu yıl kademeli geçişleri uygulamaya başlayacağını vurguladı. Bu konuda bilgi veren Tekin, "Bu yıl liselerimizin yüzde 10´u sınavla alsın geriye kalan yüzde 90 da mahalli yerleştirilsin diye orta vadede bunu yapmış olacağız. Uzun vadede liselere geçişlerde tamamen sınavsız mekanizma üretmiş oluruz diye düşündük ve bu yıl liselerimizin yüzde 10´unu sınavla, yüzde 90´ını da sınavsız öğrenci alan liseler olarak tanımladık." değerlendirmesinde bulundu.



"Sınavla öğrenci alan liseler çok niteliklidir, sınavsız alan çok niteliksizdir" şeklinde bir tanımlamayı asla yapmadıklarını vurgulayan Tekin, şunları kaydetti: "Bu ayrım nitelik üzerinden yapılan bir ayrım değil. Bu ayrım ilkesel tanımlar çerçevesinde yapılmış bir ayrım. Bilmeden bir sürü yalan yanlış spekülatif haber uyduruyorlar. İşte çok nitelikli bir lise vardı onu almadılar çok niteliksiz bir liseyi sınavla öğrenci alan liseler arasına aldılar. Biz bunu böyle yapacağımızı söylemedik zaten. Yüzde 10 kararını aldık bir kere. Türkiye çapında yüzde 10´u ayıracağız. Peki bu yüzde 10´u nasıl ayıracağız? Önce 3 tane Ortaöğretim Genel Müdürlüğümüz var. Genel ortaöğretim programını uygulayan genel müdürlüğümüz var. Mesleki ve teknik program uygulayan bir ortaöğretim birimimiz var. Bir de Din Öğretimi Genel Müdürlüğümüz bünyesinde ortaöğretim birimimiz var. Yani 3 tane lise türümüz var. Biz bu yüzde 10´u oluştururken geçtiğimiz yıllara, geriye doğru bakarak sınavla öğrenci alan bir yüzde 10 oluşturacak olursak, bu yüzde 10´u kendi içinde nasıl dağıtabilirize baktık."



"Tamamen bilimsel kriterlere göre yapılmış bir çalışma"

Tekin, geriye doğru TEOG sınavlarına bakıp öğrencilerin ilk 5 tercihlerini baz alarak yüzde 10´u oluşturduklarını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye genelinde yüzde 62-63 civarında Ortaöğretim Genel Müdürlüğü bünyesindeki okulları tercih etmişler ilk beşte. Yani Anadolu Liseleri, Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liselerini tercih etmişler. Yüzde 22 civarı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü bünyesindeki okulları tercih etmişler. Yüzde 15 bandında da mesleki ve teknik programları uygulayan ortaöğretim kurumlarını tercih etmişler. Dolayısıyla biz yüzde 10´u oluştururken kendi içinde böyle bir ayrım yaptık. Diyelim ki öncelikle Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri bu yüzde 10 içerisindeki Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün payını doldurduysa başka bir Anadolu Lisesi almadık çünkü ilkesel olarak bir kriterimiz de şuydu, sınavla öğrenci alan okullar farklı program uygulayan okullar olsunlar. Eğer Fen ve Sosyal Bilimler Liseleriyle bunu dolduramadıysak, o kontenjanı doldurabilmek için Anadolu Lisesi ilave ettik, yüzde 62´ye tamamlayabilmek için."



Sınavla öğrenci alan bu okullar, Türkiye´nin her yerinden öğrenci alacağı için pansiyonlarının olması gerektiğini anlatan Tekin, "Fen ve Sosyal Bilimler liselerimiz pansiyonlu. Buna ve son 5 yıl içindeki öğrencilerimizin tercih durumlarına baktık ve ilden Anadolu Lisesi eklememiz gerekiyorsa ekledik. Herhangi bir ilimizde Fen ve Sosyal Bilimler liselerimiz bu kotayı dolduruyorsa ilave bir Anadolu Lisesi koymadık. Diğer müdürlüklerimizde de aynı şekilde yaptık. Tamamen objektif, bilimsel kriterlere göre yapılmış bir çalışma." görüşünü aktardı. Tekin, önlerindeki dönem yüzde 90´lık diğer okullar için de ciddi bir adım atacaklarını vurgulayarak, sözlerini şöyle tamamladı: "Her öğrenciye ortaöğretim türleri itibarıyla en az 3´er tercih sunacağız. Yani 8. sınıf bir öğrencimiz haziran ayının son haftasında tercih ekranı açıldığında sınavla öğrenci alan okular dışında bir okula gidecekse karşısına bir ekran çıkacak. Bu ekranda en az 3 Anadolu Lisesi en az 3 Anadolu İmam Hatip Lisesi ve en az 3 Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi çıkacak. Öğrencimiz evine yakınlık esasına göre tercih yapacak."



Müsteşar Tekin, ayrıca Aydın Valisi Yavuz Selim Köşger ile Efeler Sosyal Bilimler Lisesi´ni ziyaret etti, Matematik Müzesi´nin açılışını gerçekleştirdi.
MEB