ÖSYM, yaptığı sınavlar için soruların hazırlatılması ve güvenliğin sağlanması amacıyla yeni bir yönetmelik hazırladı. Sorular, fiziki bakımdan güvenliği sağlanmış, internet bağlantısı olmayan, dış dünya ile bağlantısı kontrollü ve gerekli güvenlik önlemleri alınmış bir ortamdaki soru havuzunda saklanacak. Soru hazırlama ve ön/nihai bilimsel denetim aşamalarında görevlendirilen soru yazarlarına herhangi bir dershane, etüt merkezi ve soru hazırlayan yayınevlerinde hiçbir görev almadığına ilişkin taahhütname imzalatılacak.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'nın (ÖSYM) hazırladığı 'Soruların Hazırlanması, Soru Havuzunun Oluşturulması ve Soruların Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Yönetmelik' yürürlüğe girdi. Yönetmelikle, ÖSYM'nin yapacağı sınavlara ilişkin soruların hazırlanması, soru havuzunun oluşturulması ve şifrelenmesi, basılı veya elektronik ortamda yapılan sınavlara ait soruların güvenliğinin sağlanması, sınav türleri ile sınavların hazırlanmasında görev alanların uyması gereken hususlara ilişkin usul ve esasları belirlendi.


Sınavlarda alanında ihtisaslaşmış, soru hazırlama ve denetleme tekniklerine vakıf öğretim elemanları, kamu görevlileri ve diğer kişilerden oluşan soru yazarları ve denetmenlerin görev alacak. Bu kişilerin kimlik, adres ve ihtisas alanlarına ilişkin bilgileri içeren bir veri tabanı oluşturulacak. Oluşturulan soru yazarı ve bilimsel denetmen veri tabanı onaya sunulacak. Soru Hazırlama ve Geliştirme Daire Başkanlığı ve/veya Yabancı Dil Sınavları Daire Başkanlığını, veri tabanı belirli dönemlerde güncellenerek soru yazma,denetleme performanslarının yeterli olmadığı tespit edilenler belirli dönemlerde havuz dışına çıkarabilecek. Yeni soru yazarları ve denetmenler aynı usulle veri tabanına dâhil edilecek. Soru yazarı ve bilimsel denetmen olarak görevlendirileceklerde; yurt içi ve yurt dışı bilimsel yayınları veya tezlerinin olup olmadığı, ÖSYM'nin uyguladığı sınavlara yönelik herhangi bir dershane, etüt merkezi, yayınevi ile bir ilişkisinin bulunup bulunmadığı gibi kriterler göz önünde bulundurulacak. Soru yazarı veya bilimsel denetmen olarak ilk defa görevlendirilenlere alan uzmanları tarafından soru hazırlama ve denetleme eğitimi verilecek.


Soruların hazırlanmasında gizlilik esas olacak. Başkanlık gizliliğin sağlanması için gerekli tedbirleri alıp,ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapacak. Soruların yazılması da dâhil olmak üzere, soru hazırlama sürecinin herhangi bir aşamasında görev alanlar, ilgili mevzuat çerçevesinde ÖSYM tarafından belirlenen gizlilik ve güvenlik kurallarına uyacak. Soruların yazılması, düzenlenmesi, bilimsel denetimlerden geçirilmesi, sınav sorularının basılması aşaması da dâhil olmak üzere tüm aşamalarda görev yapanların kimlikleri gizli tutulacak. Görevlilerin kimlikleri, ilgili mevzuatta yer alan istisnalar hariç olmak üzere hiçbir şart ve koşulda açıklanmayacak. Soru yazarları, ÖSYM için yazdıkları soruları başka hiçbir yerde kullanamayacak, paylaşamayacak, başka bir kurum veya kuruluşa satamayacak. ÖSYM'deki soru yazarlığından ve bilimsel denetleme görevinden ayrıldıktan sonra dahi aynı esaslar geçerli olacak. Soru yazarlarına ve bilimsel denetmenlere bu hususlara riayet etmelerini teminen taahhütname imzalatılacak. Soru yazarları tarafından soruların hazırlanmasında, soruların kullanılacağı sınavın niteliği, kapsamı, seviyesi, aday kitlesi ve varsa kurum ve kuruluşlarla imzalanan ilgili sınav protokolleri göz önünde bulundurulacak. Soru yazarları tarafından hazırlanan her soruya, soru yazarının T.C. kimlik numarası ile sorunun, alanı, yazara göre zorluk derecesi, seviyesi, konusu, alt konusu ve benzeri özellikleri kapsayan etiketleme işlemi yapılacak.


Etiketlenen sorular öncelikle ön bilimsel denetime tabi tutulacak. Ön bilimsel denetim, alan uzmanları veya bilimsel denetmenlerce yapılacak. Ön bilimsel denetimde sorunun barındırması gereken asgari gereklilikleri taşıyıp taşımadığı kontrol edilecek. Ön bilimsel denetim sonucunda kabul edilen sorular, alan uzmanı tarafından ön düzenlemesi yapılarak taslak soru havuzuna aktarılacak. Reddedilen sorular iki yıl süreyle atıl soru havuzunda saklanır ve bu sürenin sonunda imha edilecek.Reddedilen soru için soru yazarı herhangi bir bilgi veya ücret talep edemeyecek. Bilimsel denetmenler veya komisyon üyeleri soruların onay işlemini ıslak ve/veya elektronik imza ile yapacak.

Nihai bilimsel denetim ve dil denetiminden geçen sorular, taslak soru havuzundan çıkarılarak alan uzmanları tarafından tasnifli olarak soru havuzuna aktarılacak. Soru havuzunda; sorunun yazarı ile bilimsel denetmenler ve varsa dil denetmenlerinin kimlik bilgileri, denetleme türü, tarihleri ve benzeri bilgiler ile birlikte saklanacak. Sorular; fiziki bakımdan güvenliği sağlanmış, internet bağlantısı olmayan, dış dünya ile bağlantısı kontrollü ve gerekli güvenlik önlemleri alınmış bir ortamdaki soru havuzunda saklanacak. Alan uzmanları veya Başkanlıkça yazılı olarak görevlendirilenler haricinde, soru havuzunun bulunduğu ortama kimse erişemeyecek. Soru havuzunda meydana gelebilecek teknik arıza ve benzeri durumlarda müdahaleyi yapacak görevlinin yanında ÖSYM Başkanı tarafından görevlendirilen bir personel bulundurulacak. Teknik müdahalede bulunan görevlilerin soru havuzundaki sorulara erişimine izin verilmeyecek.

Soru havuzundan soruların seçilmesi ve sisteme erişim sadece Başkan tarafından görevlendirilen ve sisteme girişine onay verilen ÖSYM personeli tarafından, kriptolu cihazlarla sağlanacak. Elektronik sınav yapılması durumunda; sınavın ve soruların türü, içeriği, konu dağılımı, soruların zorluk derecesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak sınavın elektronik ortamda oluşturulacak. Soru havuzuna erişimde hangi güvenlik araçlarının kullanılacağına Başkan karar verecek. Soru havuzundaki sorular mevzuatta öngörülen özel düzenlemeler hariç olmak üzere hiçbir koşulda kısmen ya da tamamen hiç kimseye verilemeyecek, erişime açılamayacak. Temel soru kitapçığı, gerekli güvenlik önlemleri altında, Başkanlık tarafından görevlendirilen kişilerce soru havuzundan sınavın özelliğine göre seçilen soruların birleştirilmesiyle oluşturulacak.

(CİHAN)