Sanat, spor ya da müzikle ilgili bir alanda yükseköğretime devam etmek isteyenlerin sınav puanlarının yanı sıra üniversitelerin yetenek sınavlarını da geçmesi gerekiyor.
TYT'ye girip, herhangi bir puan türünde en az 150 bin puan alanlar dilerse yetenekle ilgili alanlara başvurabiliyor. Ama dikkat! Bazı fakülteler 180 barajı isteyebilir. Ayrıca sadece puan da yetmiyor. Fakültelerin kendi yetenek sınavını da aşanlar bu alanlarda eğitim görebiliyor. Bu özel şartları da iyi incelemek gerekiyor. Her üniversite sınav zamanı, koşulları ve nasıl yapılacağını açıklamaya başladı. Bunun için istenilen fakülteye ya bizzat giderek ya da web sayfaları aracılığıyla bilgi edinmeli. Sanat, müzik ya da spor alanlarında eğitim görmek isteyenlerin öncelikle bu alanlarda yapılan uygulamalı sınavlarda başarılarını kanıtlamaları gerekiyor. Önceki yıllarda girilen sınav puanlarının geçerli olmadığını da hatırlatmakta yarar var.
Unutulmaması gereken bir şey de özel yetenek puanının etkisi bu sınavın puanının boyutuna bağlı olarak değişiyor. Özel yetenek sınav puanının hangi aralıkta değiştiği, sınavı yapan üniversitenin sınav yönergesinde ilan ettiği hesaplamaya göre farkıllık gösteriyor.
Spor bilimleri fakültelerinin; beden eğitimi ve spor öğretmenliği, antrenörlük, rekreasyon, spor yönetimi bölümleri özel yetenek sınavıyla öğrenci kabul ediyor. Ancak bazı üniversitelerin bazı bölümleri merkezi yerleştirmeyle öğrenci alabiliyor. Öğretim programındaki dersler dikkate alındığında, belli düzeyde hareket ve spor becerilerine sahip, akademik puanı yüksek öğrencinin daha başarılı olduğu görülebilir. Bu nedenle, TYT ve özel yetenek puanını birlikte değerlendirilerek öğrenci seçmek avantajlı, Lisans Yerleştirme Sınavı ile öğrenci almaksa bir tercih.“Bir üniversite, bir bölüm olsun da ne olursa olsun” veya “Bir yere yerleşemedim bari özel yetenek sınavıyla bir yere gireyim” düşüncesiyle başvuru yapmayın. Öğrenim görmek istediğiniz programı inceleyin. Beklentilerinizi karşılayıp karşılamadığını ve iş olanaklarını iyice araştırın. Bazı adaylar, spor bilimleriyle ilgili programlara ‘topumu oynarım diplomamı alırım’ mantığıyla gidebilir. Uzmanlar bu konuda bu bölümlerin diğerlerinden hiçbir farkı olmadığı konusunda uyarıyor.
Öğrenci seçimi nasıl yapılıyor?
- Her yıl üniversiteler internet sitesinde özel yetenek sınavlarında dikkat edilmesi gereken kuralları açıklıyor. Bu kuralları iyi okuyun.
- Kayıtlar çoğunlukla online.
- Fiziksel aktivite gereken yetenek sınavlarından önce sıvı dengesini etkileyen kafein, alkol benzeri ilaçları tüketmeyin.
- Yüksek efor gerektiren uygulamalara aç girmeyin.
- Kendinize ait spor malzemeleriyle sınava katılın.
- Ayakkabı seçimine dikkat edin.
- Güzel sanatlarda baraj ve bölüm yerleştirme iki aşamada yapılabilir, başvurulan bölüme göre değişebilir.
- Gitmek istediğiniz alanı iyi inceleyin, iş olanakları iyice araştırın.
- Lisede konservatuvarı gidip yükseköğretimi bu alanda devam ettirecekler de YÖK’ün kurallarına göre geçiş yapıyor.
İşte o alanlar
Özel yetenekle alan yükseköğretim programlarından bazıları şöyle: Aksesuvar tasarımı, animasyon, antrenörlük, bale, bando şefliği, cam, çalgı eğitimi, dans, drama ve oyunculuk, el sanatları, fotoğraf, flüt, gitar, grafik, keman, nefesli çalgılar ve vurma çalgılar, opera, piyano, plastik sanatlar, sahne tasarımı, seramik, şan, takı teknolojisi ve tasarımı, tiyatro, Türk halk müziği, yaylı çalgılar, seramik sanatları
Bu haftayı kaçırmayın
Bazı üniversiteler ön kayıtlarını tamamlayarak, sınav tarihlerini açıkladı. Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Temmuz, Sakarya Üniversitesi Sanat Tasarımı ve Mimarlık Fakültesi de Ağustos arasında ön başvuruları kabul ediyor. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Temmuz, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi de ön başvuruları alıyor.
TERCİHTE EN ÇOK YAPILAN HATALAR
- Vakıf üniversitenin burs ve ücretlerini dikkate almamak
- Tercihleri sisteme girerken yanlış kod yazmak
- İkinci öğretim programlarının harç ve zaman farkını okumamak
- Açıköğretim programlarına yerleştiğinde puanının seneye kırılmayacağını düşünmek
- Ek yerleştirmede şansının daha yüksek olacağını düşünerek genel yerleştirmede tercih yapmaktan vazgeçmek
- Bazı bölümlerin çok istenmesine rağmen anlamsız önyargıların esiri olup, bunları yazmamak
- Tercihlerini kendisinin yapması gerekirken bu görevi tamamen bir başkasına devretmek
Üniversitelerin tercih günlerine katılın
Önce kendi yetenek ve becerileriniz doğrultusundaistediğiniz alanlar için tercih yapın. Çünkü isterseniz dünyanın en iyi işinde çalışın, mesleğinizi sevmiyorsanız başarısız ve mutsuz olursunuz. ‘Puanım boşa gitmesin’ diye düşünerek puan mahkumiyeti yaşabilirsiniz. Örneğin; tıp istemiyorsanız bile puanınız yettiği için burayı tercih ediyor olabilirsiniz. Ama bu durumda olup 2’nci 3’üncü sınıfta okulu yarıda bırakma ihtimaliniz olduğunu unutmayın. Bu süreç sizi çok yıpratır. Bu dönemde aile, arkadaş ve öğretmenler sizi tercihleri konusunda etkiler. Ancak bu önerileri dinlemekle birlikte çalışmak istediğiniz bir alanı yazın. Bunun için kararsızsanız, mutlaka üniversitelerin tercih günlerine katılın. Mümkünse o alanda eğitim alan öğrenci ve akademisyenlerle görüşün. Bu dönemde bir bilgi bombardımanına tutulabilirsiniz. Ayrıca bazı üniversitelerin kurduğu parlak tuzaklara düşmeyin. Bazı kurumlar öğrencilere maddi yardım ve hediye vadediyor olabilir. Bu kısa vadeli çıkarlar için geleceğinize yön verecek bir tercihte bulunmayın. Çünkü gelecekte mesleğe atıldığınızda öğrenciliğinizin ilk birkaç yılında bu anlamda elde ettiklerinizin ne kadar değersiz olduğunu göreceksiniz. Listenizi oluştururken geleceğin mesleklerini de gözönüne alın. Geleceği kestirmek çok zor. Her şey çok hızlı değişiyor. Bu nedenle geleceğin mesleği olarak gösterilen alanlar hakkında iyi bir araştırma yapın. Tüm bunlardan sonra kendinize biraz vakit ayırın, kafanızda hedefleri netleştirin ve ardından tercih listesini doldurun.
- Yeni açılan bir programı seçerken neye dikkat etmeli?
Her yıl üniversitelerde var olan bazı programlar kapatılırken, yeni programlar da eğitim hayatına başlar. Bu nedenle doğru tercih yapabilmek için ÖSYM tarafından her yıl yenilenen ve yayınlanan güncel tercih kılavuzunu kullanmalı. Var olan programlarda puan ve sıra gibi geçmiş yıla ait değerleri görerek bir referans noktası belirlenir. Ama yeni programlarda daha önceden öğrenci alınmadığı için bu bilgiler boş gelir. Yıl içinde puan türü değişen programların da önceki yıla ait yerleşme bilgisi boş olur. Bunları tercih listesine alırken aynı programların eşdeğer üniversitelerdeki benzerlerine bakmakta yarar var. Coğrafi yakınlık eşdeğerlik belirlemede en temel kriterlerden biri.
- Sınavsız geçiş kaldırıldığı için 2 yıllık MYO’larda puanlar düşer mi, yükselir mi?
2017 sınav döneminin bir yeniliği de 10 yılı aşkın bir süredir devam eden meslek yüksekokullarına (MYO) meslek liselerinden sınavsız geçiş uygulaması sonlandırıldı. Bu yıl 2 yıllık ön lisans programlarına tüm adaylar TYT puanlarıyla alınacak. Geçtiğimiz yıllarda kontenjanların yarısının YGS puanları ile diğer yarısının da sınavsız geçişle dolduğunu varsaydığımızda tamamının puana göre alınması kontenjanların yüzde 50 oranında arttığı anlamına da gelir. Her kontenjan artışı yerleşme şansını kolaylaştırır. Bu yıl 2 yıllık programlara yerleşmek, önceki yıllara göre daha kolay olabilir.
- Tercih bildirimi ÖSYM başvuru merkezlerinde mi yapılmalı?
Adaylar tercihlerini genel olarak bireysel bilgisayarlarından istedikleri yerde yapabilirler. ÖSYM bu iş ve işlemler için Aday İşlemleri Sistemi diye dijital bir sistem çalıştırır. Tercih döneminde adaylar bu sisteme seçtikleri programları girerler, değiştirirler, hatta silebilirler. Tercih süreci boyunca bu işlemlere sistem açık olur, ancak süreç tamamlandığında sistem kapanır. Bunları yapamayan adayların ÖSYM bürolarından yardım alması önerilir ancak burası da doğrudan bir tercih hizmeti vermez.
- Tercih işlemi için bir ücret ödemek gerekir mi?
Genel tercihlerde adaylardan herhangi bir ücret alınmaz. Ancak ek bir hizmet olduğundan dolayı ek yerleştirme tercihleri için adayların ÖSYM hesabına 15 TL tercih ücreti ödemesi gerekir.
- Özel yetenekle girilen programlar tercih listesine yazılır mı?
Konservatuvar, güzel sanatlar fakültesi ile beden eğitimi ve spor yüksekokulu gibi eğitim kurumlarının programlarına girişte özel yetenek sınavı uygulanır. Bu sınava girebilmek için TYT’de belirlenen baraj veya barajları geçmek yeterli. Bu barajı geçen adayların doğrudan bu fakülte veya yüksekokullara başvurarak özel yetenek sınavına girmeleri gerekir. Dolayısıyla bu programlara normal tercihlerde yer verilmez.